|
Gebiedsinformatie IJsland - Landmannalaugar
Geologisch paradijs
IJsland ligt tegen de poolcirkel aan, en is in oppervlakte ongeveer 2,5 keer zo groot als Nederland. Het
aantal inwoners bedraagt maar 300.000, waarvan de helft in Reykjavík en omgeving woont. Het land is dus
zeer dun bevolkt. Het binnenland is onbewoond en bestaat uit bergen, steen- en grindwoestijnen,
lavavelden, gletsjers en rivieren.
IJsland ligt op de Midden-Atlantische rug, een onderzeese bergketen die hier boven water komt. Het ligt
tevens op een 'hotspot', een gebied met boven normale magmaproductie. Het is geologisch zeer jong, de
oudste gesteenten zijn ca. 20 miljoen jaar oud, en het grootste (middelste) deel is de laatste miljoen
jaar gevormd. Ongeveer 10% is met lavastromen bedekt die minder dan 10.000 jaar oud zijn. Het land
groeit in oost-west richting gemiddeld 1 á 2 cm per jaar, maar in het Krafla-gebied bijvoorbeeld 2 m in
de periode 1975 - 1984! De scheuren die hierbij ontstaan worden met magma opgevuld.
Soorten vulkanen
Er vinden nog regelmatig vulkaanuitbarstingen plaats in een brede zone dwars over het eiland, vaak onder
het ijs van de gletsjers.
Er zijn verschillende soorten vulkanen: explosiekraters, stratovulkanen, schildvulkanen en spleeterupties.
De explosiekrater is ringvormig en bestaat vooral uit sintels en as. Bij Selfoss hebben we de Kerið
krater bezocht.
Stratovulkanen zijn regelmatig gevormde kegelbergen en aan de onderzijde
minder steil uitlopen. In IJsland liggen deze vulkanen vooral onder de grote gletsjers, waardoor je ze
niet snel als zodanig herkent. Bij schildvulkanen is het magma zo dun en vloeibaar dat ze vlauw glooiend
over een grote afstand uitlopen (hellingshoek 2-10 graden). De spleeterupties zijn typerend voor IJsland.
De vaak dunne lave komt uit spleten over een lange afstand te voorschijn, vaak ontstaat een lange rij
vulkaankegeltjes (bijvoorbeeld bij Lakagígar). Ook de beroemde vulkaan Hekla is een spleeteruptie (zie
panorama 1).
In het voorjaar van 2010 vonden forse uitbarstingen plaats van de Eyjafjallajökull, waar het vliegverkeer in
heel Europa last van kreeg. Zie
vulkaanuitbarsting 2010.
Flora en fauna
Slechts een kwart van IJsland is blijvend begroeid. De rest bestaat uit zand- en grindwoestijnen,
gletsjers, kale rotsen of jonge lavavelden. In IJsland komen vrijwel geen echte bossen voor (slechts 1,4%
is bedekt met bos). Dat was niet altijd zo: toen de eerste bewoners zich rond 877 na chr. in IJsland
vestigden was volgens de oude IJslandse literatuur minstens 20% bedekt met bos. De schapenhouderij is
in hoge mate verantwoordelijk voor het verdwijnen van de inheemste berken- en wilgenbossen. Maar er zijn
nog enkele mooie berkenbossen over, zoals Vaglaskógur en bij Þórsmörk.
Ijsland kent circa 500 soorten mossen en 450 korstmossen, wat duidt op een zuivere lucht. Op lavavelden
vestigen zich als eerste mossen. Er komen slechts 500 hogere (meest Europese) plantensoorten voor.
Dwergstruiken zoals de dwergberk en kraaiheide zijn kenmerkend voor het toendraklimaat.
De dierenwereld is niet zeer rijk aan soorten vanwege de hoog noordelijke ligging en het feit dat de fauna van jonge datum (post-Pleistoceen) is. Reptielen, amfibieën en dagvlinders ontbreken geheel en de zoogdieren en zoetwatervissen zijn slechts spaarzaam vertegenwoordigd (o.a. poolvos; het rendier is ingevoerd en de ijsbeer komt er af en toe aan land). Het aantal broedvogels bedraagt slechts ca. 70, vnl. niet-zangvogels (talrijke soorten eendachtigen en kustvogels). Ook lagere dieren zijn weinig rijk aan soorten, die wel echter soms massaal op kunnen treden (muggen). De twee nationale parken, Skaftáfell en Thingvellir (het eerste een voorbeeld van een refugium voor de ijstijdrelicten), zijn van groot belang; het rotseilandje Eldey is een van de vogelreservaten en geniet een treurige bekendheid als de laatste broedplaats van de nu uitgeroeide reuzenalk.
Klimaat
Ondanks de noordelijke ligging heeft IJsland een redelijk mild klimaat met korte, koele zomers en lange,
milde winters. De gemiddelde temperatuur schommelt in de zomer rond de 12 graden, boven de 20 graden
die wij op onze vakantie een aantal keren hadden spreekt men al gauw van een hittegolf. In het binnenland
is het kouder en kan er 's zomers ook een natte sneeuw- of hagelbui vallen, en 's nachts kan het een paar
graden vriezen. 's Winters is het aan de kust niet veel kouder dan in Nederland.
Het waait veel in IJsland en het weer is onberekenbaar en wispelturig. Als de wind naar zee waait is het
meestal redelijk weer, als er wind van zee komt kan er neerslag vallen. Vanwege de overheersend
zuidwestelijke wind is het gemiddeld in het noordoosten (Mývatn) wat mooier weer dan in het zuiden en
zuidwesten (Landmannalaugar).
Behalve voor wintersport is de beste reistijd tussen eind juni en begin september. In juni bloeien de
meeste planten, maar zijn sommige wegen in het binnenland nog niet begaanbaar. In september is het vaak
nog redelijk weer, maar bussen rijden minder vaak en sommige hotels en kleinere musea zijn alweer
gesloten.
Hutten en bevoorrading
Je kunt alle dagen van de trektocht in hutten overnachten, de meeste trajecten tussen de hutten zijn
maximaal 4 uur lopen. De hutten zijn in het hoogseizoen allemaal bemenst. Je moet zelf een slaapzak en
eten meenemen. Omdat het de meest gelopen route van IJsland is kan de hut vol zijn, reserveren vooraf
kan lastig zijn maar is wel mogelijk. Er zijn ook georganiseerde tochten met bagagevervoer en
maaltijdvoorziening.
Trekken met de tent heeft het voordeel dat je wat onafhankelijker bent en soms rustiger kan slapen.
Wild kamperen is op bepaalde stukken van het traject niet mogelijk omdat het natuurreservaat is, je mag
wel tegen een beperkte vergoeding je tent bij de hut opzetten en gebruik maken van de faciliteiten
van de hut.
In Landmannalaugar en Þórsmörk is in het hoogseizoen beperkte bevoorrading mogelijk (keks, chocola etc).
Korte en lange versie van de tocht
Van Landmannalaugar naar Þórsmörk is 4 dagen lopen. Dit is de meest belopen route van IJsland en voor
mensen met enige ervaring goed te doen.
Wij zijn doorgelopen naar de kust. Het traject van Þórsmörk naar Skogar is de langste en moeilijkste dag (8 uur lopen,
de beklimming van de pas vanuit het noorden is de sleutelpassage maar voor geoefende bergsporters goed te doen).
Vervoer
Om naar IJsland te vliegen ben je aangewezen op Iceland-air, de tarieven zijn zeer wisselend. Door tijdig
te reserveren kan je veel geld besparen: begin mei kostte een retourticket voor juli ongeveer 300 euro,
dat liep per maand later reserveren met circa 100 euro op. Vanuit het internationale vliegveld is er een
lijnbus naar Reykjavík die bij veel hotels en de jeugdherberg stopt.
Je kan per lijnbus heel IJsland rondreizen, er is vanuit Reyjakvik ook een bus van en naar Landmannalaugar
en Þórsmörk en Skogar. De ringweg rond IJsland is per bus te doen in drie dagtrajecten: Reykjavík - Höfn -
Akureyri - Reykjavík. Binnenlands vliegen is naar verhouding redelijk goedkoop (als je weinig tijd hebt).
Auto's huren is prijzig, en in het hoogseizoen soms lastig te vinden, reserveren is aan te bevelen. We
hadden goede ervaringen met de jeugdherberg in Reyjavík. Voor de niet verharde wegen in het binnenland met
af en toe rivierdoorsteken heb je een 4WD-auto nodig, die zijn in het hoogseizoen vrijwel niet meer te
vinden. Veel IJslandse wegen zijn steenslagwegen, en in een droge periode erg stoffig of bij regen
modderig. Het rijden op deze wegen vraagt enige ervaring, en rivierdoorsteken worden regelmatig onderschat.
Bij grotere rivieren moet de doorsteek eerst goed verkend worden. Bij twijfel kan het verstandig zijn
eerst de komst van een (ervaren) jeep of bus af te wachten. De 1.339 km lange ringweg is al bijna
helemaal geasfalteerd.
Voor fietsers zijn wind, stof, modder, rivierdoorsteken en het feit dat er weinig binnendoorweggetjes
zijn, nadelen van IJsland. Toch wordt er steeds meer gefietst, vaak wordt min of meer de ringweg gevolgd.
Op minder interessante stukken kan de fiets met de bus mee, mits er plaats is (bij slecht weer kan dat
dus tegenvallen). Om prettig te fietsen moet je liefst ervaring hebben en een beetje fietsfanaat zijn.
Informatiebronnen
Het beste boek over IJsland is "IJsland" van Willem van Blijderveen, uitgave Dominicus.
Een goede overzichtskaart is Iceland 1:425.000 van Rough guides. Er zijn kaarten van 1:100.000 van heel
IJsland (uitgave Atlaskort), er is ook een CD-rom met de 1:100.000 kaart van heel IJsland. Zie ook
Iceland survey.
Van Landmannalaugar is in Reyjavík een aardige toeristenkaart van 1:150.000, waar bijna evenveel
informatie op staat als de 1:100.0000 kaart.
Links
|
Thuispagina
>
Gebieden
>
IJsland
>
Gebiedsinformatie Landmannalaugar
Copyright © Jaap van der Veen |
Disclaimer | Reageren
|
|
